CHÙA LONG SƠN

Ai về viếng cảnh Khánh Hoà

Long Sơn nên ghé tháp Bà đừng quên

Kim than Phật tổ nhớ lên

Nhìn ông Phật trắng ngồi trên lưng trời

Long Sơn Tự (LST) toạo lạc tại làng Phước Hải nay thuộc phường Phương Sơn thành phố Nha Trang. Lúc xe của chúng ta đi vào thành phố Nha Trang ngày hôm qua , hướng dẫn đã chỉ cho du khách thấy nơi tọa lạc Loang Sơn Tự và tượng Kim Thân Phật Tổ màu trắngta5i đường 23 tháng 10 dưới chân hòn Trại Thủy . ở Nha Trang có trên dưới 20 chùa nhưng LST là chùa có quy mô lớn nhất và nằm ở vị trí thuận tiện cho du khách và phật tử đến chime bái. mời quý khách xuống xe tập trung trong sân chùa để hướng dẫn đưa quý khách vào tham quan.

Chùa được khai sơn năm 1889 với tên gọi ban đầu là “Đằng Long Tự”, vị sổ khai sơn chùa là đức hòa thượng Ngộ Trí , tên thật là Nguyễn Văn Tám Nghi người ở Phú Yên. Ban đầu chùa chỉ là một ngôi nhà tranh vách đất dựng trên Hòn Trại Thủy  địa điểm như quý khách thấy hiện nay.

Hòa Thượng Ngộ Trí đi tu từ nhỏ , đại bi đại đức được các tín đồ sung kính và đi theo rất đông. Ông còn là một thầy lang chuyên bốc thuốc chữa bệnh cho dân, có nghề mộc và nghề chạm trổ. Cùng với các tín đồ ông dựng lên một ngôi chùa  một căn hai trái  (tức Đông Liêu và Tây Liêu) đủ rộng cho 20 – 50 phật tử làm lễ cùng lúc, lợp ngói âm dương và đổi tên chùa từ Đằ Long Tự thành LST, chính tay hòa thượng làm một cái mõ hình cá chép, bảng hiệu LST – Duy Tân giáp dần cho chùa và tạc ba pho tượng (Tam Thánh): Thích Ca, Phổ Hiền, Đại Thê Trí (Văn thù). Hoa thượng viên tịch  cách đây hơn sáu mươi năm tín đồ cho xây tháp thờ tạc long vị khai sơn chùa tại hậu tổ chùa  ở phía Tây Nam cách chùa 1000m, chùa được nhận sắc phong “Sắc Tứ Long  Sơn Tự”.

Năm 1940 Nha Trang bắt đầu được mở rộng với quy mô một thị xã, vẻ hoang dã, u tịch của Hòn Trại Thủy dần dần bị biến mất dưới ánh đèn của những dãy phố mới đươc xây cất. Dân di cư vào Nha Trang ngày càng đông chủ yếu là các tín đồ đạo Phật . Chính vì vậy LST được xây dựng lại bằng kiến trúc và vật liệu mới như: xi măng, cốt thép và gạch. vẫn lợp ngói âm dương và mang đầy đủ dáng dấp vẻ đẹp điển hình của một ngôi chùa kiể  Á Đông. Chính điện được mở  nhiều lần đủ cho hang trăm tín đồ làm lễ cùng lúc. Chùa có đủ tiền đường, hậu sành, nhà tăng, phòng khách, nhà bếp…

Trong quá trình xây dựng chùa không thể không kể đến công sức đóng góp của các cụ Trần Đăng Khoa, Tôn Thất Quyền, lúc đó cụ Quyền và cụ Khoa là Hội Trưởng và Hội Phó Hội Phật Giáo Thống Nhất tỉnh Khánh Hoà. Cũng như hoàng thân Xuphanuvong là kỷ sư công chánh lúc bấy giờ nguyên là chủ tịch nước Cộng Hòa Dân Chủ Nhân Dân Lào, cụ Khoa về sau là phó chủ tịch quốc hội nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa.

Cùng lúc với việc đại trùng tu, một tượng Phật Thích Ca  Mâu Ni bằng đồng nặng 700kg cao 1m6  đã được đúc, cho đến nay đó là bức tượng chính và quý  nhất LST được đặt tại vị trí quan trọng nhất điện thờ, sau bức tượng là chiếc gương điện luôn tỏa sang ngày đêm tượng trưng cho hào quang của Phật.

Năm 1963 Thích Ca Phật Đài (TCPĐ) với tượng Phật Thích Ca được xây dựng trên đỉnh Hòn Trại Thủy cao 39m so với mực nước biển, bằng xi măng cốt thép, do kỹ sư Phúc Điền phụ trách cùng với sự đóng góp của trường Bồ Đè và hang nước mắm Liên Thành cùng với các tín đồ Phật Tử xa gần. đây thực sự là tượng đài đánh dấu sự đấu tranh thắng lợi chống sự đàn áp Phật Giáo của chính quyền Ngô Đình Diệm của Hội Phật Giáo Miền Trung, dưới chân đế của TCPĐ là hình ảnh các vị tăng, ni đã tự thiêu như là một hình tượng cuối cùng để chống lại chế độ đàn áp Phật giáo của chính quyền ngô, một triệu bao xi măng đã được sử dụng để xây dựng công trình kiến trúc này. Tượng quay mặt về hướng Đông cao 18,5m, tòa sen hình bát giác cao 7m, than tượng cao 11,5m, rộng 6m, từ đỉnh tượng đến sân trước của chùa độ cao chênh lệch đến 50m, du khách sẽ leo lên lên 150 bậc thang để lên thăm khu Kim Thân Phật Tổ. ngôi chùa hiện nay là kết quả của đợt trùng tu năm 1971, nhìn chung chùa vẫn tọa lạc tại vị trí củ, kiến trúc cơ bàn của chùa vẫn không thay đổi song tiền sảnh được mở rộng gấp nhiều lầnd9u3 chổ cho 500 người làm lễ. Phối cảnh trước chùa và xung quanh hầu như bị thay đổi hoàn toàn, hiện nay LST  là trụ sở của Hội Phật Giáo Miền Trung, Hội Phật Giáo Tỉnh Khánh Hòa, là nơi tuyên truyền, cổ động và truyền bá Phật Giáo, đào tạo các tăng lữ. Sau mỗi kỳ đại trùng tu, sinh hoạt và truyền bá đạo Phật ở Khánh Hòa lại càng phồn thịnh thêm, đạo Phật ăn sâu vào gốc rễ của mỗi gia đình người dân Nha Trang, có đến 70% dân số Nha Trang là tín đồ Đạo Phật.

       Quý khách đến Nha Trang không thễ không viếng thăm LST bởi lẽ đây không chỉ là chùa trung tâm mà còn là chính đường đạo Phật ở Khánh Hòa mà vì đây còn là điểm cao nhất , một thắng cảnh của thành phố biển. tuy nằm ngay bên cạnh QL1A nhưng trước chùa vẫn giữ được vẻ huyền bí cao siêu  bởi những hang bồ đề cổ thụ tỏa bóng mát sum suê, những vườn hoa cây cảnh, những vườn cây ăn trái được tạo dáng sơn thủy hữu tình, hướng dẫn sẽ dành 40 phút để quý khách vào viếng chùa sau đó đoàn chúng ta sẽ di chuyển đến Chợ Đầm.